Immer groen
Voor de tweede keer deze week loop ik naar de ingang van het bosgebied Nimmerdor aan de Zandbergenlaan om een Amersfoortse politicus te portretteren en te interviewen. Rob Molenkamp, raadslid van de SP staat met Noa, een dartele Friese Stabij, bij het hek op me te wachten. We hebben afgesproken elkaar te treffen op zijn favoriete plek in Amersfoort. De eerste vraag die dan normaal gesproken volgt is waarom die plek nou zijn favoriet is. Eenieder die de lokale politiek de afgelopen jaren ook maar een beetje heeft gevolgd weet in dit geval het antwoord al. Als geen ander in de raad heeft Molenkamp gestreden tegen de massale bomenkap in het door hem zo geliefde bos.
Volleerd natuurgids
“Dit is zo’n mooie plek, dankzij de oude Amerikaanse eiken vind je hier bijvoorbeeld heel veel spechten. Het afgelopen jaar was een minder goed jaar voor paddestoelen, toen vonden we ‘maar’ 60 verschillende soorten, ik hoop dit jaar toch op zo’n 70.” Als een volleerd natuurgids loodst Molenkamp me door het bos, hij wijst omhoog om een bijzondere zwam in een boom aan te wijzen, hij toont me door Roundup aangetaste planten en hij wijst omlaag om de gekapte boomstammen met vermolmde kern die langs de oude laan liggen onder de aandacht te brengen. En, hij praat honderduit, aanstekelijk enthousiast en gedreven, zichtbaar genietend van ‘zijn’ bos op deze mooie ochtend. We staan stil bij een rozerode slijmzwam, hij haalt zijn camera uit zijn tas en maakt een foto, “Deze soort heb ik hier nooit eerder gezien, super.”
We lopen en praten verder, af en toe onderbroken door een passerende en vrolijk groetende collega-hondeneigenaar. Hier in Nimmerdor kent Molenkamp iedereen en iedereen kent Molenkamp.
“Ze laten die stammen daar nu liggen om aan te tonen dat die bomen echt ziek waren en wel gekapt móésten worden, symboolpolitiek…, holle bomen zijn een belangrijke slaap- en broedplaats voor zoogdieren en vogels.” Al snel volgt een mini-hoorcollege bosbeheer en bestrijdingsmiddelen. “…Uit onderzoek is gebleken dat als je probeert de Amerikaanse vogelkers compleet uit te roeien, hij alleen maar harder terugkomt…De Vogelkers heeft, zeker in het licht van de klimaatverandering, zelfs ook juist een gunstig effect op het bos-ecosysteem… Wist je dat de concentratie glyfosaat (Roundup) die hier gebruikt is 10 keer zo hoog is als normaal? Om maar te zwijgen over de hoeveelheden…
Ik heb eens een groep raadsleden hier mee naar toe genomen en ze een blaadje van de vogelkers en de eik gegeven en gezegd: ga maar kijken hoeveel je er hier tegenkomt. Ze schrokken zich wild: zouden die bomen allemaal wegmoeten? Dat is meer dan de helft van het bos?!”
Trots
Molenkamp kijkt met trots terug op het behaalde resultaat in de kaptwist. “Het was een lange en harde strijd maar we hebben wel heel veel bereikt. Wethouder Tigelaar is eindelijk overstag gegaan. Inmiddels is al 1/6 deel gekapt en dat ging natuurlijk veel te snel. Door zo’n kaalslag in zo’n tempo breng je ook de rest van de flora en fauna van het bos in gevaar. Elke boom, ook een zieke en zelfs een dode vervult nog een belangrijke rol voor vogels, insecten en plantensoorten.
Dankzij onze inspanningen worden de exoten milieuvriendelijk teruggedrongen, worden de lanen in stukjes en beetjes vervangen in plaats van alles ineens, én het stoppen met Roundup is natuurlijk een enorme winst.” Trots is het raadslid van de SP vooral ook op die duizenden Amersfoorters die met hem mee streden of zich op een ander gebied inzetten voor een goede zaak. “De inwoners van onze stad worden steeds mondiger, weten zich steeds meer te roeren, organiseren zich krachtiger en dat leidt tot beleidsverandering.
Kijk eens naar de Soesterwijk Wiek, een prachtig burgerinitiatief waar bewoners daadwerkelijk wat bereiken. De actiebereidheid in Amersfoort is hoog, denk maar aan De War of Howick en Lili.
Zelf kreeg ik het stempel ‘bomenknuffelaar’ omdat ik voornamen op de bomen kalkte om te protesteren tegen de geplande kap. En er werd gelachen toen ik de bomen weer moest schoonboenen omdat de gekozen kalk iets hardnekkiger was dan dat ik had verwacht. Maar in beide gevallen stond ik niet alleen, tientallen vrijwilligers hielpen mee en ik heb honderden steunbetuigingen gekregen. Bomenknuffelaar? Voor mij is het een geuzennaam! Volgende week dien ik een motie in om de schade door de bomenkap te laten herstellen. Boom eruit? Dan een nieuwe boom er voor in de plaats. Bedenk wel, bij de Westelijke ontsluiting gaan tussen de 3.000 en de 5.000 bomen verloren. Er is wel geld voor asfalt, maar niet, of in elk geval niet genoeg, voor groen.”
Olympische ambities
foto: ©Remko Schotsman
Molenkamp ziet überhaupt een grote tegenstelling tussen de vele miljoenen die worden uitgegeven aan prestigieuze bouwprojecten en de tientjes die de gemeente overheeft voor initiatieven vanuit de burgers. “De ambities van het stadsbestuur zijn olympisch en kosten klauwen vol geld, het is haast protserig. De lijst is oneindig: de Westelijke ontsluiting, de Wagenwerkplaats, De Nieuwe Stad, de kop van de Isselt, ga zo maar door. De projectontwikkelaars lachen het hardst maar wijken als Jericho, Jeruzalem en het Soesterkwartier delven het onderspit.
Gentrificatie, het opwaarderen van een buurt of wijk en daarmee het aantrekken van kapitaalkrachtige nieuwe bewoners gaat gepaard met het verdringen van de ‘lagere klassen’. Dat gaat nu allemaal veel te gemakkelijk. Wij vinden dat de plannen die door projectontwikkelaars worden bedacht zorgvuldig moeten worden beoordeeld door deskundigen die daar geen financieel belang bij hebben en objectief bekijken wie er baat bij heeft en wie er onder lijdt.”
Vooral doorgaan
“Mijn speerpunt voor de komende verkiezingen? Ik ga onophoudelijk door met waar mee ik begonnen ben. Ja, we hebben veel bereikt en ik ben trots op al die Amersfoorters die zich eindeloos, tomeloos en belangeloos inzetten voor een leefbare stad, maar we zijn er nog lang niet.”
Molenkamp besluit zijn college met een verwijzing naar het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie 2018. “Klimaatverandering wordt door sommigen genegeerd of zelfs ontkend, maar het is een feit. Het wordt heter en veel natter. Als je nu niets doet dan gaat het ons allen miljarden kosten, zolang de klok doortikt wordt het alleen maar duurder. We gaan ook hier in de stad nog steeds achteruit met het groen, terwijl er juist méér groen nodig is om bijvoorbeeld al dat extra regenwater te kunnen opvangen. We hebben ons aangesloten bij de Operatie Steenbreek; tegels uit de tuinen en planten erin, zodat het water weg kan en wordt opgenomen.
Ik vind dat de gemeente dan ook het goede voorbeeld moet geven, dat zie ik nu nog veel te weinig terug. Mijn ideaal is een klimaatneutrale, duurzame en dus ook groene stad. Niet iedereen kent de luxe van een mooie tuin maar alle Amersfoorters hebben recht op groen in de straat. En dus niet alleen omdat dat de omgeving leefbaar maakt, het is ook keihard nodig. De rekening loopt op, we zijn niet alleen verantwoordelijk voor het nu, maar ook voor morgen.”
We lopen weer terug. Terwijl Noa met haar neus nog maar eens een konijnenhol induikt -“De Friese Stabij werd vroeger gebruikt om mollen te vangen.”, wordt me verteld- wijst deze bevlogen politicus van de SP me op een opmerkelijk iets. Met zijn kenmerkende brede lach loopt hij naar een veldje met kleine naaldboompjes. “Kijk dat is de Tsuga, dát is nou een exoot. Die heeft de gemeente hier kort geleden geplant…” Wellicht niet in lijn met het Beheerplan denk ik, maar Everard Meyster die zijn landgoed ‘nimmer dor’ wilde hebben, zou het hebben goedgekeurd. “Die boompjes doen het helemaal niet goed op deze plek, dus laten we hopen dat ze het volhouden.”
Vlak voor ons afscheid zwaait Molenkamps arm nog één keer naar rechts. “Deze Amerikaanse vogelkers staat hier al jaren, je ziet dat er gewoon andere planten tussen groeien, en ik weet dat ie op deze plek al jaren niet veel groter is geworden en niets heeft ‘verdrongen’. Geloof me, het gaat niet lang meer duren voordat we met z’n allen heel blij zijn met deze plant.”
Amersfoort, 18 oktober 2017 – door Remko Schotsman